Spor 5.0, dijital dönüşüm ve ileri teknoloji ile desteklenen spor ve fiziksel aktivitelerin yeni bir evresini ifade eder. Bu kavram, Endüstri 5.0 ve Toplum 5.0 gibi diğer “5.0” girişimleriyle paralel olarak ortaya çıkmıştır. İnsan merkezli, kişiselleştirilmiş bir spor deneyimi sunmayı amaçlar. Spor 5.0, gelişmiş veri analitiği, yapay zeka, nesnelerin interneti (IoT) ve giyilebilir teknolojiler gibi yenilikçi teknolojilerden faydalanarak, spor performansını ve sağlığı optimize eder.
Spor 5.0 ile sporcuların performansı daha detaylı analiz edilebilir, kişiselleştirilmiş antrenman programları oluşturulabilir ve bireysel ihtiyaçlara göre ayarlamalar yapılabilir. Ayrıca, sporcuların ve antrenörlerin karar alma süreçlerinde daha bilinçli ve veriye dayalı adımlar atmalarına olanak tanır. Bu konu sadece profesyonel sporcular için değil, aynı zamanda amatör sporcular ve genel halk için de daha erişilebilir ve etkili spor yapma fırsatları yaratır.
Toplum 5.0 kavramı, süper akıllı toplum olarak tanımlanır ve bilgi toplumu üzerine kuruludur. Bu topluluklar, ileri teknolojileri kullanarak daha sürdürülebilir ve refah içinde bir yaşam sürdürmeyi hedefler. Toplum 5.0’ın temel teknolojileri arasında nesnelerin interneti (IoT), büyük veri, yapay zeka ve robotik bulunur. Bu teknolojiler, spor dünyasında da uygulama alanı bulmakta ve sporcuların performansını artırmak, sakatlıkları önlemek ve genel sağlık durumunu iyileştirmek için kullanılmaktadır.
Sonuç olarak, Spor 5.0, spor ve fiziksel aktivitelerin geleceğinde önemli bir rol oynayacak ve bu alandaki teknolojik gelişmeler, daha kişiselleştirilmiş, verimli ve sağlıklı bir spor deneyimi sunacak şekilde şekillenecektir.
Öyle ki ülkemizde dahi, konuyla ilgili çalışan STK’lar komisyonlar kurmaya başladılar.
Kişisel olarak benim öngörüm, Yapay zeka (AI) spor sektörüne çeşitli alanlarda önemli etkilerde bulunacak ve gelecekte de bu etkilerin artarak devam etmesi bekleniyor. İşte yapay zekanın spor sektörüne etki sağlamasını ön gördüğümüz bazı başlıklar:
1. Performans Analizi ve Optimizasyonu:
Yapay zeka, sporcuların performans verilerini analiz ederek antrenman programlarını optimize etmeye yardımcı olacak. Bu analizler, sporcuların performansını artırmak, sakatlanma riskini azaltmak ve iyileşme sürelerini hızlandırmak için kullanılacak. AI, büyük veri analitiği ve makine öğrenimi algoritmaları sayesinde, sporcuların hareketlerini, biyometrik verilerini ve oyun stratejilerini inceleyerek daha verimli antrenman planları hali hazırda bile oluşturabiliyor.
2. Sakatlık Önleme ve Rehabilitasyon:
Yapay zeka, sporcuların sakatlanma riskini önceden tahmin edebilen ve uygun önlemler alınmasını sağlayan sistemler geliştirilmesine yardımcı oluyor. Sensörler ve AI destekli analizler, sporcuların vücut hareketlerini ve biyometrik verilerini takip ederek, potansiyel sakatlıkları önceden tespit edebilir ve gerekli müdahaleleri önerebilir. Aynı şekilde, sakatlanan sporcuların rehabilitasyon süreçlerinde de AI, kişiselleştirilmiş tedavi ve antrenman programları sunarak iyileşmeyi hızlandırıyor.
3. Maç ve Strateji Analizi:
Yapay zeka, maç analizlerinde ve strateji geliştirmede de önemli rol oynuyor. AI, oyun içi verileri analiz ederek rakiplerin taktiklerini ve zayıf noktalarını tespit eder, bu da koçlar ve takımlar için daha etkili oyun stratejileri geliştirmeye yardımcı olur. AI ayrıca, maç esnasında gerçek zamanlı analiz yaparak antrenörlere ve oyunculara anlık stratejik önerilerde bulunabiliyor.
4. Seyirci Deneyiminin İyileştirilmesi:
AI, spor etkinliklerinin yayınlanma ve izlenme biçimlerini de dönüştürüyor. Yapay zeka destekli kameralar ve analizler, maçların daha ilgi çekici ve detaylı bir şekilde yayınlanmasını sağlıyor. AI ayrıca, kişiselleştirilmiş içerik önerileri sunarak izleyicilerin deneyimini zenginleştiriyor. Örneğin, belirli oyuncuların performans verilerini veya önemli maç anlarını izleyicilere sunabilir. Bu tip teknolojilerin öncelikle NBA ve Dünya Kupası gibi küresel sektörel organizasyonlarda kullanılmasını ön görüyoruz.
5. E-Spor ve Sanal Antrenmanlar:
E-Spor alanında da AI, oyuncu performansını analiz ederek daha etkili antrenman programları ve oyun stratejileri oluşturulmasına yardımcı olur. Bu tip teknolojiler, imgeleme antrenmanları için temel oluşturabilir.Sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) teknolojileriyle birleşen AI, sporcuların sanal ortamda antrenman yapmasını ve oyun senaryolarını simüle etmesini sağlar, bu da gerçek dünyadaki performanslarını geliştirmelerine katkıda bulunur.
Yapay zeka, spor sektörüne getirdiği bu yeniliklerle, sporcuların ve takımların performansını artırırken, aynı zamanda seyirci deneyimini de iyileştirerek sporun genel kalitesini yükseltiyor. Gelecekte AI teknolojilerinin daha da gelişmesiyle bu etkilerin artarak devam etmesi bekliyoruz.
Yazar: Özgür Türkalp
Geliştirici: OpenAI
ÜniAr DÜS-2020 Araştırması sonucunda, Devlet Üniversiteleri Spor Bilimleri Fakülteleri sıralamasında, 2019 yılı performanslarına göre akademik teşvikte sıralamaya giren Spor Bilimleri Fakülteleri açıklanmıştır.
ÜniAr DÜS nedir?
Prof. Dr. Engin Karadağ ve Prof. Dr. Cemil Yücel tarafından 2015 yılında kurulan Üniversite Araştırmaları Laboratuvarı akademik teşvik sistemini temel alarak devlet üniversitelerini ve fakültelerini sıralayarak Türk üniversite sistemine farklı bir veri sağlamayı amaçlıyor. Araştırmada elde edilen bulgular üniversitelerin gelişimi için veri sağlamak amacıyla kamuoyuyla paylaşılırken bağımsız bir araştırma laboratuvarı olan ÜniAr’ın Türk Yükseköğretim Sisteminin gelişimine de katkı sağlamayı amaçlanıyor.
SIRALAMASININ METODOLOJİSİ:
Devlet Üniversitesi ve Fakülteleri Sıralamasının (DÜS) temel amacı Türkiye’deki devlet üniversiteleri ve bu üniversitelere bağlı fakülteleri akademik teşvik performanslarına göre sıralamaktadır. İlk olarak 2016 (2015 performansları) yılında yürürlüğe giren Akademik Teşvik Programı içerik değiştirerek 2020 yılında da (2019 performansları) devam etmiştir. Akademik teşvik yönetmeliği; devlet yükseköğretim kurumu öğretim elemanlarının dokuz faaliyet türünden akademik teşvik puanlarının hesaplanmasını ve bu puanlara göre teşvik ödemesi almalarını düzenlemektedir. Bu faaliyet türleri;
1. Proje
2. Araştırma
3. Yayın
4. Tasarım
5. Sergi
6. Patent
7. Atıf
8. Tebliğ
9. Ödül
Bir öğretim elemanının teşvikten yararlanabilmesi için yukarıdaki dokuz faaliyet türünden en az 30 puan alması gereklidir. Akademik teşvik puanlarının hesaplanmasında en yüksek puan sınırı 100’dür.
“Devlet Üniversiteleri ve Fakülteleri Sıralaması Raporu” (DÜS 2020)’nun tamamına ulaşmak için tıklayınız…
SPOR BİLİMLERİ’NDE EN BAŞARILI ÜNİVERSİTELER
Spor Bilimleri alanında geçtiğimiz yılın en başarılı üniversiteleri belli oldu. Shanhai Ranking sistemiyle yapılan “Global Ranking of Sport Science Schools and Departments 2017” sıralamasına göre maalesef ki, Türkiye’den herhangi bir üniversite ilk 300 arasında yer alamadı. Sıralamada en yüksek puanı Amerikan, İngiliz ,Kanadalı ve Avusturalyalı Üniversitelerin toplandığı gözlemlendi.
Sıralamaya katılan üniversitelerin belirlenmesinde kullanılan kriterler ise şu şekilde belirlendi:
Yaklaşık 400 Üniversite Değerlendirmeye alındı
Sıralamada baz alacak üniversitelerin bir spor üniversitesi olması veya ilgili üniversitenin spor biriminin bulunup bulunmadığına bakıldı. Daha sonrasında belirlenen bölümler arasında, son 5 yıl içinde yapılan akademik çalışmalar baz alınarak, 367 üniversite ile yaklaşık 400 spor birimi bulunan kurum incelenerek, rakinge göre istatistiki olarak sıralaması yapıldı.
Puantajda Nitelik Ön Planda
Yukarıdaki tabloda açıklandığı şekilde; araştırma çıktısı , araştırma kalitesi ve uluslararası işbirliği kriterlerinin puantajın ana yapısını oluşturduğu puanlamada , 2012-2016 yılları artasında yayımlanan uluslararası akademik yayınlar incelenerek tablodaki yüzdesel ağırlıklarına göre üniversitelere puanlar verildi. Yapılan istatistiki sıralamanın ardından en başarılı olan ilk üç üniversite şu şekilde oluştu:
1. Deakin University, School of Exercise and Nutrition Sciences
2. Loughborough University, School of Sport, Exercise and Health Sciences
3. Norwegian School of Sport Sciences Norwegian School of Sport Sciences
Referans: