SPOR BİLİMLERİ’NDE EN BAŞARILI ÜNİVERSİTELER
Spor Bilimleri alanında geçtiğimiz yılın en başarılı üniversiteleri belli oldu. Shanhai Ranking sistemiyle yapılan “Global Ranking of Sport Science Schools and Departments 2017” sıralamasına göre maalesef ki, Türkiye’den herhangi bir üniversite ilk 300 arasında yer alamadı. Sıralamada en yüksek puanı Amerikan, İngiliz ,Kanadalı ve Avusturalyalı Üniversitelerin toplandığı gözlemlendi.
Sıralamaya katılan üniversitelerin belirlenmesinde kullanılan kriterler ise şu şekilde belirlendi:
Yaklaşık 400 Üniversite Değerlendirmeye alındı
Sıralamada baz alacak üniversitelerin bir spor üniversitesi olması veya ilgili üniversitenin spor biriminin bulunup bulunmadığına bakıldı. Daha sonrasında belirlenen bölümler arasında, son 5 yıl içinde yapılan akademik çalışmalar baz alınarak, 367 üniversite ile yaklaşık 400 spor birimi bulunan kurum incelenerek, rakinge göre istatistiki olarak sıralaması yapıldı.
Puantajda Nitelik Ön Planda
Yukarıdaki tabloda açıklandığı şekilde; araştırma çıktısı , araştırma kalitesi ve uluslararası işbirliği kriterlerinin puantajın ana yapısını oluşturduğu puanlamada , 2012-2016 yılları artasında yayımlanan uluslararası akademik yayınlar incelenerek tablodaki yüzdesel ağırlıklarına göre üniversitelere puanlar verildi. Yapılan istatistiki sıralamanın ardından en başarılı olan ilk üç üniversite şu şekilde oluştu:
1. Deakin University, School of Exercise and Nutrition Sciences
2. Loughborough University, School of Sport, Exercise and Health Sciences
3. Norwegian School of Sport Sciences Norwegian School of Sport Sciences
Referans:
SBT®
Tüm dünyada futbolcuların kazançlarının hep ilgi ve merak konusu olduğu aşikardır. Bu ilgi ve merakı gidermek için çoğu ülkede kulüpler, ‘Kamu Oyu Aydınlatma Platformları’ üzerinden bilgi verme gereksiniminde bırakılmışlardır. Tabiki bu gereksinim, kendiliğinden ortaya çıkmış bir ihtiyaçtır. Bilindiği üzere, profesyonel kulüpler mali yapısı gereği aynı zamanda da şirkettirler. Halka açılan şirketlerde ise doğal olarak yatırımcılar, kaynaklarının nasıl kullanıldığını bilmek ve takip etmek isterler…
Peki bir yatırımcı değil de bir yurttaş veya bir taraftarsanız; gelin bu gelirleri ve bu gelirler üzerinden alınan vergileri bir de sizin gözünüzden inceleyelim:
Bugün ülkemizde ayda brüt 6.000 TL maaş ile çalışan bir vatandaş gelirinin yarısından fazlasını yani yaklaşık %56 ‘sını doğrudan ve dolaylı vergi olarak ödüyor. Aylık brüt maaş 6.000 TL olan bir vatandaşın doğrudan (SGK payı+GV+Damga V.) vergiler ile dolaylı ödediği (KDV+ÖTV+ÖİV+Eğlence V.) vergiler toplamı 3.392,80 TL’ye yani gelirinin yarısından fazlasına kadar çıkabilmektedir.
Peki dünya futbolunda, futbolcular için bu oranlar nedir ?
Tablomuzda da görüldüğü üzere refah seviyesi yüksek, Avrupa Birliği ülkelerinde futbolcuların ödediği vergi oranının ortalaması Türkiye’de sıradan bir vatandaşın ödediği vergi oranıyla hemen hemen aynı gibidir. Objektif bir gözle bakıldığında, hangi tarafta olursanız olun, bir adaletsizlikten söz etmeniz çok da mümkün değil gibi…Yalnız, bir şeyi fark ettiyseniz bu tablo en yüksekten en düşüğe göre sıralanmakta ve görmüş olduğunuz tabloda Türkiye’nin ismi yer almamaktadır.
Peki ! Türkiye’de futbolcuların ödediği vergi oranını görmek için gelin tabloya hep birlikte bir de tersinden bakalım:
En düşük vergi oranına göre yapılan tabloda ülkemizin ismi %15’lik dilimde göze çarpmaktadır. Bu rakamı yürürlükte olan mevzuat üzerinden incelediğinizde şu şekilde işlem yapıldığı görülmektedir. Türkiye’de oynayan bir futbolcu geliri üzerinden sadece %15 Lig Stopajı(vergi) ödemektedir. Yani Gelir Vergisi, Kdv, SGK gibi hiç bir kesinti kalemine rastlamadan sadece stopaj oranı üstünden tüm vergi tahsilatları yapılmaktadır. Oranlara inanmak istemediğiniz öyle değil mi ? O zaman gelin hep bu yıl için Türkiye’de oynayan başlıca bir kaç futbolcunun vergi hesabını aşağıda birlikte inceleyelim:
Yukarıdaki tablomuzda Türkiye Süper Ligi’nde oynayan başlıca yabancı futbolcuların resmi gelirlerini görmektesiniz. Görüldüğü üzere realitede de gelirlerinin sadece %15 ‘ni vergi olarak ödedikleri göze çarpmaktadır.Konuyla ilgili Türkiye’de yazıları ilgiyle takip edilen Ozan Bingöl’e göre ise yukarıdaki tablo şunu ifade etmektedir:
Bingöl, “Ülkemiz futbolcular için vergi cenneti iken işçi-memur bordrolu çalışan için vergi cehennemi haline gelmiştir. 2016-2017 sezonunda futbolcular şayet ücretli çalışanlar gibi vergi dilimlerine tabi olsalardı elde edilecek vergi geliri sadece Spor Toto Süper Ligi için ekstradan yaklaşık 151 milyon TL olacaktı.”olarak ifade etmiştir.
Tekrardan dünya geneline dönememiz gerekirse, aşağıda ülkemizinde yer aldığı tablomuzda, başlıca ülkeler arasında en kısıtlı vergi kalemine sahip olduğumuz göze çarpmaktadır.
Tüm dünyada net futbolcu gelirlerinin %50 ‘ilk dilimin altında olduğu görülmektedir. Başlıca popüler liglere sahip olan ülkelerde futbolcuların ciddi vergi yükünün altında olduğu gözlemlenmektedir. Dünya futbolcuları Türkiye’nin aksine; gelir vergisi, çalışan ve çalıştıran sosyal güvenlik vergisi ve ek kesintilerle net karlarından kaybederek, o ülkenin ekonomilerine katkı sağlamaktadır.
Olası kayıplarda ise o ülkelerde skandal başlığı atılda haberler yapılmakta ve bu tip vergi kayıpları toplumsal tepkilerede neden olmaktadır.
https://www.thesun.co.uk/sport/football/2322759/tax-fraud-in-football-premier-league-clubs-champions-league/
SBT®
Spor Bilimleri literatüründe yetişkin bir erkekte üç ayrı vücut tipi belirlemiştir:
- Endomorf
- Mezomorf
- Ektomorf
Kendi vücut tipinizi tanımak egzersiz ve beslenme programı uygulamak için olmazsa olmazlardandır. Daha verimli ve iyi bir vücut gelişimi için beslenmenizi de kas geliştirme programınızla birlikte vücut tipinize göre düzenleyebilirsiniz.
Endomorf Vücut Tipi
Endomorf vücut tipine sahip olan bir kişi doğal olarak bir vücut hacmine sahiptir. Tıknaz bir yapı, kısa kol ve bacaklara sahiptirler. Uzuvlarının kısa olması sebebiyle kısa boylu olabilirler.Yavaş metabolizması sebebiyle yağ oranını artırmaya ve kilo almaya eğilimli bir yapıya müsaittir. Erkeklerdeki genel fizyolojik özelliğe göre; öncelikle karın bölgesi ve bacaklar etkilenir. Sonuç olarak, vücudunu uyumlu bir hale getirmek ve kilosunu dengelemek için iki kat çaba sarf etmesi gerekmektedir.
Mezomorf Vücut Tipi
Mezomorf vücut tipine sahip bir kişinin özellikleri şu şekildedir:
Geniş bir vücut, gelişmiş kas ve eklemler uzun kemik yapıları… Bu vücut tipine sahip olanlar kas geliştirmeye daha müsaittir, fizikleri doğal olarak dikkat çekicidir. Güçlü kemik yapısına, kare bir yüz ve omuzlara, geniş bir gövdeye ve dar kalçalara sahiptir. Kilo problemi yoktur veya önemsizdir, kilo aldığında ise metabolik tüketim hızından dolayı çabuk verebilirler.
Ektomorf Vücut Tipi
Ektomorf vücut tipi, ince uzun bir siluet, ince ve uzun bir kemik yapısı ile karakteristik olarak kendisini belli eder. Genelde zayıf ve uzun bir fiziğe, ince eklemlere ve dar bir göğüs kafesine sahiptir. Bu vücut tipinin hızlı metabolik özelliğinden dolayı çok az yağ depolar. Bu yüzden de genellikle kilo almada ve kas kütlesini artırmada güçlük yaşarlar.
Güncel literatürde kuşkusuz en popüler suplementasyon kreatin olmasına karşın sadece amerikan erkek kolej öğrencilerinin %48’ inin kreatin kullandığı tespit edilmiştir. Ağırlıklı olarak kuvvet bazlı spor branşlarında etkili olduğu düşünülen kreatin ile ilgili farkındalık Amerika Birleşik Devletleri’nde prevelansa bakıldığında anlamlı derece de ilişkilidir.
Matça Yeşil Çay ve Spor Performansı
Son yıllarda yapılan çalışmalar yeşil çay tüketimi ile özellikle kısa süreli yoğun egzersizlerde veya uzun süreli dayanıklılık egzersizlerinde spor performansının arttırılabileceğini göstermiştir. Dolayısıyla yeşil çay tüketiminin hangi yollarla performansı artırdığı; ne zaman ve ne kadar tüketilmesi gerektiği merak konusudur. Bu kapsamda Orta Asya ülkelerinde yaygın olarak tüketilse de ülkemiz için oldukça yeni bir ürün olan Matcha yeşil çay ve performans üzerine etkilerine yakından göz atacağız.
Yeşil çay gerek ‘kafein’ gerekse güçlü bir antioksidan grubu olan ‘kateşin’lerden zengin bir besindir. Yapılan çalışmalar yeşil çay tüketiminin hem kafein metabolizması hem de kateşin metabolizması üzerinden performansı artırdığını göstermektedir. Kafein çok yabancı olduğumuz bir öge değil. Çayda, kahvede, kakaoda ve bu besinlerden üretilen hazır ürünlerin içerisinde yaygın miktarda bulunmaktadır. Kafein genel olarak üç yolla performansı artırmaktadır. Bunlar;
- Egzersiz esnasında sınırlı karbonhidrat depolarının yerine yağın enerji kaynağı olarak kullanımını artırması
- Optimal kas kasılması için gerekli olan en önemli minerallerinden biri olan ‘kalsiyum’ kullanımını artırması
- Egzersiz yaparken gerekli olan enerji üretimi sonrasında bolca oluşan ve direkt beyni etkileyerek yorgunluğu artıran ‘adenozin’ ile çok benzer kimyasal yapısı sayesinde, beyne ulaşmak için adenozin ile yarışarak yorgunluğu geciktirmesi şeklindedir.
Tüm bunları görünce kafein ne kadar mükemmel bir besin ögesi demek gelebilir içinizden fakat aşırı yeşil çay tüketiminin mineral-vitamin emilimini azalttığını, diüretik etkisiyle dehidrasyon oluşturabileceğini böylelikle performansı olumsuz yönde etkileyeceğini gösteren çalışmalar da mevcuttur. Bu yüzden uygun miktarlarda alım oldukça önemlidir.
ERGOGENIC AIDS & DOPING
(ERGOJENİK YARDIMLAR VE DOPİNG)
Ergojenik yardımlar; sporcular tarafından kullanılan ve performans artışı sağlayan her türlü uygulamaya verilen genel addır. Performans artışı terimi ilk bakışta kulağa hoş gelse de ergojenik yardımların bilinçli kullanılmaması oldukça risklidir. Örneğin bir futbolcu olduğunuzu düşünelim. Ayak yapınıza uygun ‘ayakkabı’ seçebilirsiniz. Maç motivasyonuzu arttırmak için ‘psikolojik destek’ alabilirsiniz. Maç esnasında daha uzun süreli ve daha fazla depar atmak için ‘kreatin’ desteği alabilirsiniz. Kas dokunuzun daha fazla oksijenlenmesini böylece enerji sistemlerini daha etkili kullanmak için ‘EPO yani eritropoetin’ alabilirsiniz ve bunların tamamı ergojenik yardımlar içerisindedir. devamı
HIIT( High Intensive Interval Training )
Yüksek Şiddetli İnterval Antrenman
Son günlerin kuşkusuz en popüler antrenman programı HIIT: yani Türkçe olarak ifade etmek gerekirse yüksek şiddetli interval antrenman. Peki yüksek şiddetli yapılan her antrenman ‘HIIT’ midir? Tabiki hayır. Öncelikle yüksek şiddetli bir antrenmanın ‘HIIT’ olabilmesi için devreye “ interval ” süreçlerin girmesi gerekmektedir. Yani yüksek şiddetli bölümlerin aralıklı olarak yüklenmeler ve dinlenmelerle antrenmanın içerisinde yer alması gerekmektedir.Bu şiddet dalgalanmasına metabolizmanın uyum sağlayabilmesi için kuşkusuz antrenmanı yapan kişinin kardiyovasküler olarak belli bir düzeyde olması gerekmektedir. devamı
Creatine Supplementation
(Kreatin İlavesi)
Kreatin performans gelişimine katkı sağlayan, etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış, uygun şekilde tüketildiğinde vücut üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi saptanmayan, en güvenli besinsel ergojenik yardımlardan biridir. Kreatin bir sporcunun performansını daha üst seviyelere çıkarabilir bunu nasıl yaptığını anlamak için enerji sistemlerine daha yakından bakmak lazım. devamı
DETRAINING
(ANTRENMANSIZLAŞMA)
Bilindiği üzere antrenman,temelde yüklenme ve dinlenme döngülerinden oluşan; sistematik, belli bir amaca dönük planlanmış egzersizler bütünüdür.Bu egzersizlerin yani antrenmanın işe yaraması için sporcuya yaptırılacak içeriğin çok dikkatli bir şekilde ayarlanması gerekmektedir. devamı
MUSCLE FIBRE TYPES SPORTING EXAMPLES
(Kas Fibrillerinin Branş Seçimindeki Önemi)
Elit bir sporcu olabilmek için kuşkusuz fizyolojik sınırlarımızın da belli bir kapasitede olması gerekmektedir. Bu fizyolojik sınırların çizilmesinde DNA’larımız yani genetiğimiz kuşkusuz kritik bir rol oynamaktadır.Bu persfektiften baktığımızda bir sporcunun ‘ELİT’ düzeyde olup olmaması kuşkusuz tesadüf değildir… devamı